Sapa là huyện vùng núi của tỉnh Lào Cai nơi đây không chỉ có những cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp mà nơi đây còn có có nhiều món ăn đặc sản tuyệt vời và nhiều lễ hội độc đáo đã có từ lâu đời. Lễ hội trùm chăn của người Hà Nhì là một trong những lễ hội đặc sắc mà chỉ ở Sapa mới có. Nếu bạn chưa có cơ hội đi du lịch Sapa để khám phá lễ hội độc đáo này thì hãy tham khảo bài viết dưới đây của LEAD TRAVEL nhé!
Lễ hội trùm chăn ở Sapa là một trong những lễ hội truyền thống đã có từ xa xưa của người Hà Nhì , đây là lễ hộ được tổ chức vào tháng 6 âm lịch hàng năm . Lễ hội diễn ra trong vòng 3 ngày và ngày thìn là ngày khai hội. Trong quan hệ hôn nhân của ngườ Hà Nhì ít chịu sự ràng buộc của những lễ giáo phong kiến . Thanh niên nam nữ ở đây được tự do tìm hiểu nhau trước khi cưới. Người Hà Nhì không giống với nhiều dân tộc khác bởi hôn nhân của họ có rất nhiều điều độc đáo. Vào các lễ hội các chàng trai Hà Nhì chưa vợ bao giờ cũng đem theo 1 chiếc chăn chiên mới khi gần tới nơi họ dấu cái chăn vào một bụi cây, hốc đá hoặc cũng có khi họ dấu vào trong áo. Khi tham gia các lễ hội thì các chàng trai sẽ tham gia lễ hội rất hào hứng, chủ động đặc biệt khi tham gia các trò chơi thì sẽ thể hiện hết mình để thu hút sự chú ý của phái đẹp. Những thanh niên nam nữ yêu nhau thì chàng trai sẽ dẫn về nhà thưa chuyện với cha mẹ để xin cưới làm vợ. nếu cả nhà đồng ý thì sẽ làm lễ trước bàn thờ tổ tiên để kính cáo gia đình mình có con dâu mới. Sau đó nếu gia đình có điều kiện thì nhà trai sẽ mang sang cho nhà cô dâu một số tiền mặt, 1 con lợn 50 kg, 1 đôi gà sống cùng với xôi nếp và trứng tất cả đều được chia làm 2 gói.
Sau đây LEAD TRAVEL xin giới thiệu tới các bạn 1 số nét của lễ hội trùm chăn của người Hà Nhì. Lễ hội trùm chăn của người Hà Nhì sẽ được tổ chức ở 2 địa điểm đó là;
Địa điểm thứ nhất: Lễ hội sẽ được tổ chức ở nhà và gia chủ sẽ phải chuẩn bị đồ cúng bao gồm: 1 bát thịt trâu luộc, 5 cái bánh giày, 1 bát nước gừng pha nước và 4 cái bát con úp xuống đất trước bàn thờ. Theo phong tục của người Hà Nhì thì những món đồ cúng sẽ do người vợ của gia chủ chuẩn bị còn nêu người vợ đi vắng thì phải do con gái cả làm ( kể cả đã đi lấy chồng). Sau khi mâm lễ được chuẩn bị xong thì gia chủ sẽ cúng đầu tiên tiếp đó là đến các con lần lươt vào làm lễ.
Kết thúc buổi lễ gia chủ sẽ lấy bát nước gừng chia cho các thành viên trong gia đình mỗi người uống 1 ngụm ăn một ít thịt trâu để hưởng lộc còn bánh dày và gừng rượu được giành cho ông Táo và đặt ở bếp.
Địa điểm thứ 2: Địa điểm thứ 2 để tổ chức lễ hội trùm chăn của người Hà Nhì đó là ở khu rừng cấm- khu rừng nằm tại trung tâm của bản mà ngày thường không ai được vào.Ở trong khi rừng này có nhiều cây gỗ quý lâu năm được mọi người gìn giữ và 1 ngôi nhà nho nhỏ bằng gỗ quý, mái lợp gianh rộng hơn cả chục m2 do người dân trong bản dựng lên để giành cho người già và trẻ nhỏ ngồi khi tham gia lễ hội.
Lễ cúng sẽ được tiến hành vào ban đêm vì theo quan niệm của người dân nơi đây thì làm như thế các thần gió và thần đất sẽ được nghỉ ngơi yên tĩnh. Thầy cúng ở lễ hội không nhất thiết phải là thầy cúng chuyên nghiệp mà chỉ cần trên 50 tuổi và không gặp điều rủi gì trong năm là được. Sau khi lễ cúng kết thúc thì mọi người đều được mời ở lại để ăn các lêc vật cúng và phải ăn cho hết mà không được mang về.
Vào ngày hôm sau sau khi lễ hội bắt đầu tưng bừng hơn thì trai, gái trong bản sẽ rủ nhau vào rừng và mỗi người sẽ lấy 6 cành củi nhỏ về nộp cho lễ hội. Đến ngày thứ 3 thì tất cả dân bản sẽ tập trung lại để giúp già làng-người cao tuổi nhất trong làng cắt da trâu chia cho từng gia đình, nếu số da trâu chia đủ cho mỗi gia đình 2 chiếc thì năm đó sẽ làm ăn không thuận còn nếu số da trâu đã chia hết mà còn lẻ 1 thì năm đó sẽ làm ăn được mùa.
Tại điểm trung tâm của lễ hội già làng sẽ đánh đàn, bà già sẽ nhảy múa còn thanh niên nam nữ sẽ hát đối nhau. Ngoài những điệu múa đó thì trong ngày hội còn có một số trò chơi khác như trò đu dây, đu quay và hát giao duyên đây cũng là dịp để các trai gái thanh niên trong bản gặp gỡ và tìm hiểu nhau.
Bên cạnh những nghi thức tín ngưỡng và các trò chơi dân gian phổ biến lẽ hội còn có phong tục lạ mắt và rất độc đáo đó là tục trùm chăn. Trước khi đi hội thì các chàng trai ở bản lúc nào cũng mang theo 1 chiếc chăn chiên mới và gần tới nơi thì họ dấu các chăn vào 1 hốc đá, bụi cây hoặc có khi ở trong áo của họ… Tại lễ hội các chàng trai sẽ tham gia một cách rất hào hứng nhất là ở trong phần trò chơi để thể hiện năng lực và bản lĩnh đàn ông của mình để thu hút các cô gái. Qua ánh mắt nhìn của các cô gái thì chàng trai sẽ biết cô gái nào đang có tình cảm với mình và mức cảm tình ở mức nào. Vào một thời điểm thích hợp thì chàng trai sẽ lặng lẽ tách khỏi cuộc chơi và tìm cách tiếp cận người đẹp. Các chàng trai sẽ thăm dò cô gái qua những lời hỏi thăm, mời mọc bông đùa và có cả những lời ướm thử xem phản ứng của cô gái sẽ ra sao khi cá đã cắn câu thì chàng trai sẽ tiến thêm 1 bước nữa táo bạo hơn đó là cầm tay cô gái và lôi đi, các cô gái sẽ chống cự nhưng chỉ là chống cự cho phải phép mặc dù tay có vẻ nhùng nhằng nhưng miệng thì cười quyến rũ và cnân lại bước theo người ta, chàng trai sẽ ngay lập tức lấy cái chăn mình đã giấu sẵn trùm lên đầu của cô gái rồi dẫn cô gái ra bìa rừng bờ suối hoặc một chỗ nào đó và hai người ngồi cùng nhau để tâm sự.
Hiện nay phong tục trùm chăn của người Hà Nhì vẫn còn được duy trì trong cuộc sống đời thường và nhất là ở những lễ hội hoặc những cuộc liên hoan thì đó là nét văn hóa tiêu biểu của các dân tộc ít người.
Nếu bạn có dịp đi du lịch Sapa vào tháng 6 thì đừng bỏ qua lễ hội trùm chăn độc đáo của người Hà Nhì nhé. Nếu bạn muốn bổ sung thêm kinh nghiệm du lịch Sapacủa mình để có chuyến du lịch Sapa an toàn và trọn vẹn hơn bạn có thể theo dõi những bài viết mới nhất của LEAD TRAVEL tại website Leadtrave.com.vn nhé!