Những nét văn hóa tâm linh của các đồng bào dân tộc H’mông ở Sapa
Khi đi du lịch Sapa ghé thăm những bản làng ở Sapa là một trong những điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá du lịch ở Sapa. Khi tới thăm những bản làng của các đồng bào dân tộc H’mông ở Sapa đã có rất nhiều du khách thắc mắc về những ngôi nhà sàn của người dân tộc thiểu số ở đó không biết bên trong có những nét gì đặc biệt. Bạn hãy cùng tìm hiểu cùng với LEAD TRAVEL ở bài chia sẻ sau đây nhé.
Các đồng bào dân tộc H’mông luôn coi cây cột cái là cột chủ đạo trong nhà đó là thể hiện sự ngay thẳng, cứng cáp và vững vàng của chủ nhà nên cây cột phải là cây rừng không bị sâu hay bị thối cụt ngọt. Cột cái có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống của các đồng bào dân tộc người Mông, địa hình cư trú của người H’mông đã ảnh hưởng sâu sắc đến kiến trúc này của các đồng bào. Nhà của đồng bào H’mông dù to hay nhỏ thì đều theo một khuôn mẫu đó là nhà có 3 gian, có 2 cửa 1 cửa chính 1 cửa phụ và phải có 2 cửa sổ trở lên. Trong nhà gian bên trái được dùng để đặt bếp lò và chỗ ngủ của vợ chồng chủ nhà còn gian bên phải đặt bếp sưởi và giường của khách. Còn gian giữa rộng nhất để đặt bàn thờ tổ tiên và đây cũng là nơi để tiếp khách và ăn uống của gia đình. Gian trái của nhà đặt cối giã gạo, xay ngô và nhà của người H’mông bao giờ cũng có 1 sàn gác để cất giữ đồ đạc, lương thực ngoài ra sàn gác cũng có thể làm nơi ngủ khi nhà đông khách.
Khi chọn đất là nhà họ thường lấy 3 hạt ngô hoặc 3 hạt gạo xuống khu đất đã được chọn và đặt bát hoặc chậu gỗ lên trên sau đó thắp 3 nén hương khấn thần đất và đốt 3 tờ giấy xin thổ công thổ địa cho gia chủ làm nhà, vào buổi sáng hôm sau hoặc 3 tháng sau chủ nhà quay lại xem hạt ngô hoặc hạt gạo đã thả xuống xem còn nguyên vẹn không nếu vẫn đag nguyên vẹn thì coi như đất ở đó làm nhà tốt còn nếu hạt đã bị sâu hoặc bị kiến ăn thì đất ở đó xấu không làm nhà được và họ lại chọn địa điểm khác để làm nhà.
Sau khi chọn được đất tốt người ta sẽ tiến hành san nền, kê móng, trình tường nhà và công việc trình tường được làm khá công phu trong quá trình tường nhà thì người lạ không được đến gần đặc biệt là các chị em phụ nữ. Để trình tường thì họ đổ đất vào những khuôn gỗ và dùng những chiếc vồ nện chặt đất, loại đất được dùng để trình tường phải được loại bỏ sạch hết rễ cây, đá to và cỏ rác cứ như thế làm cho đến khi ngôi nhà được hoàn thành.
Những điều đặc biệt trong ngôi nhà của người H’Mông
Sau khi đã trình tường nhà xong thì người H’Mông đi vào rừng và chọn một cột cá đem thẳng từ rừng về không đặt xuống nhà mà đưa lên nóc ngay. Những người dân nơi đây họ coi cột cái là cột chủ đạo trong nhà, cột cái thể hiện sự ngay thẳng, cứng cáp và vững vàng của chủ nhà nên cây được chọn làm cột cái phải là những cây rừng không bị sâu và cụt ngọn.
Cửa chính của gian nhà phải được làm từ những loại gỗ tốt còn nếu làm bằng tre nứa thì phải là thân trúc hoặc mai già và cửa lúc nào cũng mở ra trong chứ không mở ra ngoài đặc biệt người H’mông không sử dụng bản lề , then chốt bằng sắt thép mà được làm hoàn toàn bằng gỗ bởi họ xem mở cửa ra đóng vào là lòng bụng con người và những vật làm bằng sắt thép được ví như dao, kiếm. Ngoài cửa chính thì nhà nơi đây còn có cửa phụ-đó là lối đi để đưa đồ dùng cho người chết vào lúc nhà có tang ma chỉ khi đưa ra nghĩa địa thì mới đi qua cửa chính.
Cũng giống như ở những vùng miền khác các đồng bào dân tộc H’mông cũng xem làm nhà là việc hệ trọng cả đời do vậy ngày về nhà mới là một ngày đại sự của gia chủ, trong ngày hôm ấy họ thường tổ chức ăn uống vui vẻ và cùng chúc nhau mọi sự tốt lành.
Những lễ hội độc đáo của người H’Mông
Song song với việc làm nhà mới đó là làm chuồng gia súc. Chuồng gia súc được bà con làm chếch với cửa chính và tùy thuộc vào hướng gió. Việc làm chuồng gia súc cũng rất quan trọng, để làm chuồng gia súc thì họ cũng phải xem tuổi của gia chủ và tình ngày phù hợp mới làm. Gia súc rất quan trọng với đồng bào nơi nay và họ cũng rất quý gia súc vì vậy có khi họ làm chuồng gia súc còn tốt hơn cả nhà ở. Trước khi làm chuồng gia súc thì đồng bào dân tộc H’Mông cúng ma chuồng, ma trại phù hộ cho gia súc dễ nuôi và hay ăn chóng lớn.
Trải qua bao đời nay nhưng những nếp sinh hoạt của các đồng bào dân tộc H’Mông ở Sapa vẫn giữ được nét nguyên bản của ngày xưa nên luôn luôn hấp dẫn được khách du lịch đến và khám phá những phong tục tập quán của đồng bào nơi đây.
Nếu bạn có dịp tham gia tour du lịch Sapa thì bạn hãy đến thăm các ngôi nhà của những đồng bào dân tộc thiểu số ở đó chắc chắn bạn sẽ khám phá được nhiều điều thú vị trong ngôi nhà của họ đấy.
Chúc bạn có chuyến đi du lịch Sapa vui vẻ và có nhiều ý nghĩa!