Khám phá di sản văn hóa dân gian khi đi du lịch Sapa
Khi đi du lịch Sapa du khách không chỉ đươc chiêm ngưỡng những cảnh đẹp tuyệt vời, chinh phục những điểm đến hấp dẫn mà đây cũng là cơ hội để bạn tìm hiểu, khám phá những tập quán văn hóa xã hội đã ghi dẫu vào lịch sử Việt Nam từ lâu đời.
Sapa là một huyện vùng núi của tỉnh Lào Cai có 6 dân tộc anh em Kinh, Dao, Mông, Tày, Gíay, Xá Phó chung sống theo cộng đồng, mỗi dân tộc lại có những nét văn hóa riêng vì thế nét đặc trưng của du lịch văn hóa Sapa được thể hiện trong di sản văn hóa của các dân tộc và tạo thành một trong những điểm nổi bât khi đi du lịch khám phá Sapa.
Kho tàng di sản văn hóa Sapa giàu bản sắc và khá phong phú gồm nhiều loại hình khác nhau. Lễ hội của các dân tộc ở Sapa rất đặc sắc và in đam nhiều nét về tín ngưỡng cổ, lễ hội chủ yếu diễn ra trong những ngày tháng đầu xuân và diễn ra trong 1 làng. Tuy nhiên cũng có những lễ hội diễn ra ở trong một vùng như một số lễ hội ở Mường Hoa.
Một năm người dân tộc Mông có đến 11 lễ hội lớn nhỏ . Trong đó có lễ Nào Sồng lễ ăn thề đầu năm đươc tổ chức ngày thin tháng giêng hàng năm ở trong khu rừng cấm của làng, ở lễ hội này sau khi cúng thần mọi người trong làng đều bàn bạc xây dựng hương ước.
Lễ Nhăn Sồng của người Dao được tổ chức vào ngày mùng 1 hoặc mùng 2 tết với tổng hợp những loại hình nghệ thuật dân gian như nghệ thuật múa nhảy đan xen, nghệ thuật âm nhạc, nghệ thuật ngôn từ kể về sự tích của dòng họ Triệu, Bàn, Đặng kể về công lao của tổ tiên, về sự tích một số thần thánh trong miếu vạn thần của dân tộc Dao.
Trong số những lễ hội lớn của các dân tộc ở Sapa lễ hội Gioóng poọc của Người Gíay được đánh giá là một lễ hội lớn có quy mô thu hút hàng nghìn đồng bào của các dân tộc Gíay, Mông, Dao ở thung lũng Mường Hoa tham gia.
Người Xá Phó ở Nậm Sang có lễ hội quét làng được tổ chức vào ngày 2/2 âm lịch hàng năm với nhiều nghi thức nhằm trừ tà cầu an.
Những phong tục tập quán ở Sapa cũng có nhiều điểm độc đáo gắn liền với chu kì đời người , chu kì của vât nuôi và cây trồng. Cũng là 1 lễ đặt tên cho 1 đứa trẻ sơ sinh nhưng mỗi dân tộc lại có môt nghi thức khác nhau. Người Tày chỉ có bà ngoại mới được đặt tên cho cháu. Người Mông đặt tên cho đứa trẻ trong tiếng nhạc rung tiếng hát của bà nội còn với người dân tộc Xá Phó chỉ có thầy cúng hoặc anh vợ, em vợ mới có quyền đặt tên cho đứa trẻ .
Tục cưới xin của mỗi dân tộc cũng rất khác nhau. Nghi lễ cưới của các đồng bào dân tộc Mông là một sinh hoạt văn hóa dân gian đặc sắc, trong lễ cưới cuả họ có tục kéo vợ có nghi thức hát của ông mối hát xin mở cửa, hát xin chỗ treo ô, hát mời rươu, hát xin mới thuốc. Lễ đón dâu của người Tày rất trang trọng, cô dâu phải cưỡi ngựa hồng và có em chồng đi theo dắt ngựa.
Nghệ thuật trang trí đươc thể hiện đậm nét ở nghệ thuật cắt tranh giấy của người Mông trên bàn thờ thầy cúng. Bàn thờ thầy cúng của dân tộc Mông phản ánh cả thế giới âm binh thu nhỏ của người Mông gồm 3 tầng: Tầng trên có hình mặt trăng, mặt trời và các hình chim bồ câu đang bay. Tầng giữa là thế giới có mặt đấy có con người, cặp gà đôi và ngựa. Thế giới dưới nước là hình các âm binh được tượng trưng bằng những cặp đôi hình con cá. Cắt tranh giấy của người Mông tả thực và rất sinh động.
Nghệ thuât tạo hình dân gian của các dân tộc ở Sapa là nghệ thuật trang trí trên trang phục. Vì Sapa có khí hậu nhiệt đới mùa đông lạnh và kéo dài nên trang phục của các đồng bào cũng có những nét đặc trưng riêng.
Văn học dân gian của Người Mông, Tày, Dao, Gíay có đầy đủ các loại hình từ truyện cổ tích, thần thoại, tục ngữ, câu đối, ca dao trong đó nổi bật là kho tàng dân ca của người Gíay, người Dao với hàng trăm bài và thể loại khác nhau. Nghệ thuât nhảy múa ở Sapa có 70 điệu khác nhau, dân ca đám cưới người Dao đỏ có đến 204 bài. Tết nhảy của người Dao đỏ ở Tả Phìn có 54 điệu nhảy.
Di sản văn hóa các dân tộc ở Sapa còn được thể hiện trong 1 số nghề thủ công tiêu biểu. Người Dao có nghề thêu hoa văn thổ cẩm, nấu rượu , làm giấy. Người Xá Phó có nghề dệt vải, thêu trang phục, còn người Tày có nghề làm chăn đệm, người Mông lại có nghề rèn đúc.
Bản sắc văn hóa dân gian là vốn quý của Sapa cần phải được bảo tồn và phát triển, bởi đây là vốn quý đồng thời cũng là tiềm năng to lớn cho lĩnh vực du lịch văn hóa,là một trong những điểm hấp dẫn để thu hút khách du lịch đến tham quan khám phá Sapa.